15 Ebrill 2025

Mae'r gronfa, a gynlluniwyd i feithrin partneriaethau a chryfhau cyfleoedd ar gyfer cyllido allanol, wedi dyrannu dros £43k i naw prosiect ledled Cymru.

Mae pob un o'r prosiectau hyn yn dod ag o leiaf tair prifysgol yng Nghymru at ei gilydd, gan feithrin cydweithrediad ar draws sefydliadau. Roedd y rhan fwyaf o’r ceisiadau llwyddiannus yn ymwneud â sawl rhanddeiliad allanol megis y GIG, awdurdodau lleol, partneriaid diwydiant a grwpiau cymunedol, ac roedd ganddynt strategaethau datblygedig ar gyfer sicrhau cyllido pellach.

Mae cyllido eleni’n adeiladu ar lwyddiant dwy flynedd olaf Cronfa Grantiau Bach RhAC, a helpodd i ddenu £4.6 miliwn mewn cyllido allanol, gyda £13.9 miliwn arall yn cael ei ddatblygu. Mae RhAC yn parhau i fod yn ymrwymedig i gryfhau ymchwil ac arloesedd yng Nghymru trwy annog cydweithredu rhwng prifysgolion a chefnogi prosiectau sydd â'r potensial i gael effaith hirdymor.

Meddai Dr Lewis Dean, pennaeth RhAC: 

“Rydym wedi cael llwyddiant anhygoel hyd yn hyn gyda Chronfa Grantiau Bach RhAC, gan weld elw sylweddol ar fuddsoddiad, sy’n profi faint y gellir ei gyflawni trwy gydweithio gyda swm bach o arian. 

“Mae cwmpas y prosiectau a gyllidwyd yn 2025 yn bellgyrhaeddol, o astudio microblastigau a lleihau gwastraff bwyd, i dechnoleg arloesol ar gyfer cleifion strôc. Edrychwn ymlaen at weld deilliannau’r prosiectau hyn yn y blynyddoedd i ddod.” 

Prosiectau: 

Prifysgol Bangor

A yw trawsnewid digidol yn diogelu pobl agored i niwed? Tystiolaeth o gartrefi Cymreig

Partneriaid: Prifysgol Caerdydd, Prifysgol Abertawe, Sefydliad Halle er Ymchwil Economaidd a Phrifysgol Leipzig, Coleg Prifysgol Dulyn, Prifysgol Bond Awstralia, Busnes Cymru, Cynghrair Cynhwysiant Digidol Cymru, Fintech Cymru, M-SParc, saith undeb credyd a dwy gymdeithas adeiladu, awdurdodau lleol/cynghorau

Yn unol â strategaeth ddigidol Llywodraeth Cymru, mae’r ymchwil hwn yn archwilio i sut mae trawsnewid digidol mewn sefydliadau ariannol yn effeithio ar boblogaethau agored i niwed, fel yr henoed a chymunedau gwledig. Dan arweiniad arbenigwyr sydd â phrofiad helaeth a chyllido allanol, mae’r prosiect yn cydweithio â phrifysgolion rhyngwladol ac mae’n alinio â gwaith a ariennir gan yr Academi Brydeinig i ddatblygu mewnwelediadau ac argymhellion polisi.

O infertebratau i fodau dynol: Dulliau rhyngddisgyblaethol o ddatgelu goblygiadau iechyd microblastigau 

Partneriaid: Prifysgol Caerdydd, Prifysgol Abertawe, Llwyfan Amgylchedd Cymru

Mae’r grŵp ymchwil amlddisgyblaethol hwn yn ymchwilio i effeithiau iechyd yn sgil llyncu microblastigau ar draws rhywogaethau, a nodwyd fel mater hollbwysig mewn gweithdy a gynhaliwyd gan Lwyfan Amgylchedd Cymru ym mis Rhagfyr 2024. Nod y tîm yw sicrhau cyllido pellach i astudio gwenwyndra microblastig, gydag arbenigedd yn cwmpasu iechyd dynol, imiwnoleg, ecotocsicoleg, a pholisi.

Prifysgol Metropolitan Caerdydd

CYLCH Bwyd Cymru

Partneriaid: Prifysgol Bangor, Prifysgol Caerdydd, Prifysgol Abertawe, Prifysgol Aberystwyth, Prifysgol Northumbria

Mae'r bartneriaeth hon yn archwilio'r cysylltiadau rhwng y sector bwyd a datblygu rhanbarthol, gan ganolbwyntio ar effeithiau amgylcheddol, iechyd ac economaidd. Gyda phartneriaethau allanol cryf, mae'r prosiect yn pwysleisio arloesedd cydweithredol cudd, a nodau economi gylchol i wella effeithlonrwydd a lleihau gwastraff bwyd.

Datrysiadau Edge AI sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr ar gyfer symudedd trefol diogel a chynaliadwy 

Partneriaid: Prifysgol Abertawe, Prifysgol De Cymru, Prifysgol Hull, Prifysgol Nottingham, Prifysgol Leeds, Prifysgol Maryland (Baltimore), CrowStrike UK

Nod tîm cydweithredol o bartneriaid rhyngwladol a diwydiant, gydag arbenigedd mewn deallusrwydd artiffisial (AI), seiberddiogelwch, a thechnoleg glyfar, yw datblygu technolegau trafnidiaeth diogel sy’n canolbwyntio ar y defnyddiwr ar gyfer symudedd trefol cynaliadwy. Bydd cyllido’n atgyfnerthu’r grŵp ac yn cefnogi integreiddio protocolau diogelwch AI, gan alinio â blaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer trafnidiaeth gynaliadwy ac arloesedd.

Prifysgol Caerdydd 

Rhwydwaith Ymchwil Clefydau Prin Cymru

Partneriaid: Prifysgol Abertawe, Prifysgol De Cymru, Prifysgol Bangor, Llywodraeth Cymru, Hyb Gwyddorau Bywyd Cymru, Parc Geneteg Cymru, Rhwydwaith Gweithredu Clefydau Prin

Er gwaethaf y ffaith bod 175,000 o bobl wedi’u heffeithio gan glefydau prin, dim ond 1.6% o gyllid ymchwil clefydau prin y DU y mae Cymru’n ei dderbyn. Mae rhwydwaith newydd, gyda chefnogaeth gan Lywodraeth Cymru, yn uno gwyddonwyr, darparwyr gofal iechyd, a chlinigwyr i ddatblygu ymchwil, gwella deilliannau cleifion, a chefnogi Cynllun Gweithredu Cymru ar Glefydau Prin.

Darganfod rôl y microbiome mewn canser y prostad: Effaith cutibacterium acnes a'i fesiglau allgellog ar gelloedd canser y prostad

Partneriaid: Prifysgol Aberystwyth, Prifysgol Abertawe, Grŵp Ymchwil Amlddisgyblaethol mewn Canserau Wrolegol (rhan o Ganolfan Ymchwil Canser Cymru)

Bydd cyllido’n galluogi tîm rhyngddisgyblaethol newydd i ymchwilio i rôl y microbiome mewn canser y prostad, gan ganolbwyntio ar ei bresenoldeb mewn tiwmorau a'r effaith bosibl ar lid a datblygiad clefydau. Mae'r grant yn talu am nwyddau traul yn y labordy i gynhyrchu data rhagarweiniol hanfodol, gan gryfhau ceisiadau yn y dyfodol i Ymchwil Canser Cymru ac UKRI.

Prifysgol Abertawe

TOMHAS: Dylanwad sut mae’r claf yn cyrraedd yr ysbyty ar driniaeth a deilliannau’r sawl yr amheuir sydd wedi dioddef strôc 

Partneriaid: Prifysgol Metropolitan Caerdydd, Prifysgol Caerdydd, Prifysgol Northumbria, Hyb Strôc Cymru, Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro, Ymddiriedolaeth GIG Gwasanaethau Ambiwlans Cymru, Panel Profiad y Claf a Gwerthuso mewn Ymchwil (PEER), Canolfan Gofal Sylfaenol ac Argyfwng Cymru (Canolfan PRIME Cymru), Rhwydwaith Ymchwil Cardiofasgwlaidd Cenedlaethol (NCRN), Fforwm Ymchwil Gwasanaethau Meddygol Brys 999, Defnyddwyr Gwasanaeth Ymchwil a Gofal Brys (SUPER).

Prosiect rhyngddisgyblaethol sy’n uno prifysgolion, y GIG, a grwpiau cleifion i ymchwilio i sut mae’r dull o gyrraedd yr ysbyty yn effeithio ar driniaeth a deilliannau yn achos cleifion yr amheuir sydd wedi dioddef strôc. Gan adeiladu ar gydweithio blaenorol, mae'r tîm yn gofyn am gyllid ar gyfer ymgysylltu wyneb-yn-wyneb a datblygu ymchwil i wella gofal strôc a deilliannau cleifion.

Prifysgol De Cymru

Gweithgor Diwydiannau Creadigol

Partneriaid: Holl brifysgolion Cymru trwy Gynghrair Celfyddydau a Dyniaethau Cymru RhAC, yr Eisteddfod Genedlaethol, Llywodraeth Cymru, Cymru Greadigol, Gogledd Creadigol, M-SParc, awdurdodau lleol, cwmnïau theatr/perfformio, artistiaid llawrydd, undebau, arbenigwyr diwydiant

Gan ddatblygu cais Cymru ar gyfer ail don o gyllid Clwstwr Cyngor Ymchwil y Celfyddydau a’r Dyniaethau (AHRC), a fydd yn agor yng ngwanwyn 2025, nod y fenter yw mynd i’r afael â heriau sy’n seiliedig ar leoedd trwy ymchwil, datblygu ac arloesedd (RDI), meithrin micro-glystyrau o’r diwydiant ac ymgysylltu â rhanddeiliaid o fyd busnes, polisi, a’r byd academaidd i sicrhau’r effaith fasnachol fwyaf posibl.

Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant

Datblygu robot allsgerbwd meddal ar gyfer adferiad dwylo mewn cleifion sydd wedi'u heffeithio gan strôc

Partneriaid: Prifysgol Metropolitan Caerdydd, Prifysgol De Cymru, Sefydliad Roboteg, Academi Gwyddorau Bwlgaria, Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Mae prosiect cydweithredol sy’n cynnwys prifysgolion Cymru, y GIG, a phartneriaid rhyngwladol yn datblygu robot allsgerbwd meddal personol ar gyfer adferiad dwylo, gan fynd i’r afael ag anabledd sy’n gysylltiedig â strôc. Mae cyllido’n caniatáu dadansoddiad o ymarferoldeb, ymgysylltu â rhanddeiliaid, a chynhadledd ddosbarthu gwybodaeth, â’r nod o sefydlu partneriaethau hirdymor wedi’u halinio â blaenoriaethau iechyd rhanbarthol a chenedlaethol.